W dniu 20 listopada 2010 r. w RODN „WOM” w Katowicach odbyła się konferencja na-ukowo-dydaktyczna pn.: Problemy autorytetu moralnego i autorytetu intelektualnego.


Celem pierwszej części konferencji był opis i wyjaśnienie uwarunkowań budowania autory-tetu nauczyciela w warstwie moralno-etycznej i warstwie intelektualno-poznawczej.

Prof. Adolf E. Szołtysek w wykładzie O AUTORYTECIE NAUCZYCIELA omówił determinanty moralne i intelektualne autorytetu nauczyciela.


Wprowadzeniem do wykładu były podane przykłady zachowań nauczycieli mających wpływ na autorytet nauczycieli. Następnie profesor zadał pytania ukierunkowujące tok wykładu:

Jakie cechy osobowościowe nauczyciela sprawiają, że uczeń chętnie, bez przymusu, nakazu, czy strachu, naśladuje go?


Czy jest możliwe to, by nauczyciel, który w żadnym sensie nie jest wzorcem dla ucznia, mógł czegokolwiek nauczyć?
Czy jest możliwe to, by wychowawca, który w żadnym sensie nie jest wzorcem dla wychowan-ka, mógł go wychować?
Czy szkoła cierpi na chroniczny brak autorytetów?
Czy jest możliwe wychowanie moralno-etyczne bez autorytetu?
Czy da się wskazać na przyczyny dekompozycji autorytetu w szkole europejskiej?

W toku wykładu została podana przez prof. A.E. Szołtyska definicja autorytetu nauczyciela

„Autorytet nauczyciela jest to wzór do naśladowania w zakresie walorów moralno-etycznych i intelektualno-poznawczych, którego dopełnieniem jest dyscyplinowanie myśli, postaw, postę-powania, czynów.”

Następnie profesor omówił wyznaczniki autorytetu nauczyciela, tzn. kompetencje ze-wnętrzne nauczyciela oraz kompetencje wewnętrzne nauczyciela.
W kolejnej części wykładu profesor omówił czynniki uniemożliwiające budowanie au-torytetu nauczyciela.
Po wygłoszonym wykładzie nastąpiła burzliwa dyskusja na temat autorytetu nauczyciela.

Celem drugiej części konferencji był opis i wyjaśnienie uwarunkowań budowania autorytetu rodziców w warstwie moralno-etycznej i intelektualno-poznawczej.

Prof. Adolf E. Szołtysek w wykładzie O AUTORYTECIE RODZICÓW omówił determi-nanty moralne i intelektualne autorytetu rodziców.

Wg prof. A. Szołtyska

„Autorytet rodziców jest to wzór do spontanicznego naśladowania przez dzieci, szczególnie w zakresie walorów moralno-etycznych i intelektualno-poznawczych, którego dopełnieniem jest dyscyplinowanie myśli, postaw, postępowania, czynów.”

W wykładzie omówiona została rodzina z różnych perspektyw: rodzina ujmowana w perspektywie psychologicznej; rodzina ujmowana w perspektywie socjologicznej; rodzina ujmowana w perspektywie politologicznej; rodzina ujmowana w perspektywie teologicznej; rodzina ujmo-wana w perspektywie filozoficznej. Następnie omówione zostały składniki sprzyjające budowaniu autorytetu rodziców: kompetencje rodziców w wychowaniu dzieci; miłość rodziciel-ska jako fundament autorytetu rodziców; moralno-etyczne komponenty autorytetu; personalne wychowanie moralne jako wynik miłości rodzicielskiej; więzi prywatne i intymne jako manifestacja miłości rodzicielskiej. Profesor omówił wpływ autorytetu rodzica na autorytet nauczyciela.

W kolejnej części wykładu profesor omówił czynniki osłabiające autorytet rodziców.

W podsumowaniu stwierdzono: Autorytet rodziców ma istotny związek z autorytetem nauczycieli, jako że dom rodzinny ma ścisłe związki ze szkołą, niczym zasada naczyń połączonych; jeżeli rodzice nie są autorytetami dla dziecka, to jest mało prawdopodobne, by nauczyciele byli autorytetami dla tegoż dziec-ka, które w szkole przyjmuje status ucznia.

Ze względu na wymogi edukacyjne, w tym wychowawcze młodego pokolenia, nieodzowny jest autorytet nauczyciela, który był, jest i będzie obecny w szkole jutra. Choć życie społeczne bez autorytetów jest niemożliwe, to badania wśród młodzieży dotyczące autorytetu ujawniają tzw. kryzys autorytetu lub brak autorytetu. Zarazem młodzież z łatwością poddaje się ‘autorytetowi’ różnych samozwańczych guru lansujących różne subkultury, w tym i takie, które doprowadzają młodego człowieka do agresji, buntu, a nawet morderstwa czy samobójstwa. Młodzież bez wartościujących drogowskazów, bez autorytetów jest zagubiona. Autorytet rodziców i nauczycieli nie jest przeżytkiem czy zabobonem. Wbrew ideologii post-modernizmu, poprawności politycznej i postpedagogice, wbrew wmawianiu młodzieży – szczególnie w masmediach – o kryzysie wszelkich autorytetów, a szczególnie w rodzinie i szkole, wśród młodzieży istnieje pilna potrzeba wsparcia się na autorytetach moralnych i intelektualnych.

Po wygłoszonym wykładzie nastąpiła żywa dyskusja na temat autorytetu rodziców, rodziców i nauczycieli.

Tekst dwóch wykładów ukaże się na łamach kwartalnika „Forum Nauczycieli’ nr 1 (40) marzec 2011.

Literatura:

1. Szołtysek A.E.: O etyce nauczycielstwa. ” RUCH PEDAGOGICZNY” Nr 1-2 Warszawa 2010.
2. Szołtysek A.E.: Postmodernistyczna dekompozycja zdrowego rozsądku. „Dydaktyka Literatury” T. XXX. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Leszno 2010.
3. Kłyk M., Szołtysek A.E.: Funkcjonowanie nauczyciela zajęć edukacyjnych „Wychowanie do ży-cia w rodzinie” w dobie przemian społecznych, edukacyjnych i kulturowych. W: Historia, insty-tucjonalizacja i perspektywy kształcenia nauczycieli na Śląsku. Jubileusz 80-lecia. Red. S. Jusz-czyk, D. Morańska. Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Katowice 2010.
4. Szołtysek A.E.: Filozofia wychowania moralnego. IMPULS Kraków 2009.
5. Szołtysek A.E.: Liberalny a chrześcijański system kulturowo-edukacyjny. „Dydaktyka Literatu-ry” T.XXVII. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Leszno 2009.
6. Szołtysek A.E.: Zasady współdziałania szkoły z rodzicami w zakresie profilaktyki zachowań społecznie nieakceptowanych. „Forum Nauczycieli”. Kwartalnik RODN „WOM” Katowice Nr 1(32) 2009.
7. Szołtysek A.E.: Rozwiązywanie problemów edukacyjnych. „Dydaktyka Literatury” T. XXVIII. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Leszno 2008.
8. Szołtysek A.E.: Wartość i norma w procesie wychowania. „Dydaktyka Literatury” T. XXVII. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Leszno 2007.
9. Szołtysek A.E.: Agresja w szkole. „Forum Nauczycieli” WOM Katowice 1(24)/2007.
10. Szołtysek A.E.: Aksjologia w procesie wychowania. O humanizacji pracy zawodowej nauczyciela. Red. E. Kobylecka. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Poznań 2007.
11. Szołtysek A.E.: O kompetencjach nauczyciela. „Dydaktyka Literatury” T. XXVI. Wyd. Nauk. Pol. Tow. Pedagog. w Poznaniu. Leszno 2006.
12. Szołtysek A.E.: Nietzscheański problem moralności. Red. R. Kozłowski. WN UAM Poznań 2006.
13. Szołtysek A.E.: Filozofia pedagogiki Podstawy edukacji. ESSE Katowice 2003.
14. Szołtysek A.E.: W stronę szkoły wychowującej. „Dydaktyka literatury” T. XXI. Zielona Góra 2001.
15. Szołtysek A.E.: Filozoficzne podstawy programu: wychowanie do życia w rodzinie. ESSE Kato-wice 2000.
16. Szołtysek A.E.: Filozoficzne podstawy programu wychowania. ESSE Katowice 1999.
17. Szołtysek A.E.: Filozofia wychowania. MARSZAŁEK Toruń 1998.