Proponowane zmiany w Podstawie Programowej
Najważniejsze zmiany w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej i ponadpodstawowej w zakresie języka polskiego
1. W zakresie wymagań szczegółowych:
usunięto część pojęć i terminów, które występują stosunkowo rzadko w tekstach literackich i/lub w komunikacji językowej, więc kształcenie umiejętności ich rozpoznawania jest dość trudne
wykreślono zapisy wymagające przekrojowej i szczegółowej wiedzy teoretycznej z zakresu literatury i języka
w związku z wykreśleniem niektórych lektur obowiązkowych usunięto też wymagania szczegółowe, których realizacja była związana z tymi lekturami.
2. W zakresie listy lektur:
usunięto część pozycji z list lektur obowiązkowych i uzupełniających (szkoła podstawowa i ponadpodstawowa)
zaproponowano inny sposób zapisu list lektur obowiązkowych, tak by wyodrębnić przede wszystkim pozycje książkowe czytane w całości (szkoła podstawowa i ponadpodstawowa)
niektóre lektury z zakresu podstawowego przeniesiono do zakresu rozszerzonego (szkoła ponadpodstawowa)
do list lektur uzupełniających dodano książki wydane w XXI wieku (szkoła podstawowa i ponadpodstawowa)
Szczególowe informacje do pobrania na stronie:
Matura 2023
Dokumenty:
Podstawa programowa: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/podstawa_programowa/jezyk -polski.pdf
Wymagania:
https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/podstawa_programowa/Wym agania_egzaminacyjne_2023_r.pdf
Informatory(aktualizacja z 25 marca 2022):
- poziom podstawowy: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Informator_ EM2023_jezyk_polski_PP.pdf
- poziom rozszerzony: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Informator_ EM2023_jezyk_polski_PR.pdf
Aneksy do informatora dotyczące 2023 i 2024:
- poziom podstawowy: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Aneks/Aneks _2023_2024_j%C4%99zyk_polski_EM_PP.pdf
- poziom rozszerzony: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Aneks/Aneks _2023_2024_j%C4%99zyk_polski_EM_PR.pdf
Arkusze pokazowe:
Materiały metodyczne:
- materiały CKE: https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-maturalny-w-formule2023/materialy-dodatkowe/materialy-informacyjno-szkoleniowe/ (obszerne materiały wraz z ćwiczeniami i przykładowymi pracami dotyczące m.in. funkcjonalnego wykorzystania kontekstów, argumentacji i erudycji w wypracowaniach maturalnych, notatki syntetyzującej; w przygotowaniu kolejne)
- filmy i scenariusze (pomocne także przy formule 2023): https://cke.gov.pl/egzaminmaturalny/egzamin-w-nowej-formule/materialy-dodatkowe/materialy-dla-uczniow-inauczycieli/filmy/
- poradniki i materiały ORE (przydatne przy obu formułach matury): https://www.ore.edu.pl/2015/03/matura-z-jezyka-polskiego/
Materiały dodatkowe:
- Zadanie 2. w części ustnej egzaminu maturalnego. Literatura. Sztuka. Język:https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/mat erialy_dodatkowe/pokazowe/Polski_PP/Materia%C5%82y%20doda tkowe_zbi%C3%B3r%20zada%C5%84%20do%20ustnej%20matur y.pdf (głównie dotyczące zadania 2)
- Filmy z przykładowymi nagraniami egzaminu ustnego: https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-maturalny-w-formule2023/materialy-dodatkowe/jezyk-polski-czesc-ustna/
Egzamin ósmoklasisty
Podstawa programowa: SP_PP_2017_Jezyk_polski.pdf (cke.gov.pl)
Informator_P1_polski.pdf (cke.gov.pl)
Arkusz egzaminacyjny 2022: OPOP-100-2205.pdf (cke.gov.pl)
Zasady oceniania: OPOP-100-400-500-2205-zasady.pdf (cke.gov.pl)
Materiały edukacyjne
Zachęcamy uczniów i nauczycieli do korzystania z portalu kronika.gov.pl. Gromadzi on w jednym miejscu cyfrowe kopie najcenniejszych lub zagrożonych zniszczeniem obiektów kultury i nauki.
Użytkownicy portalu mają do dyspozycji ponad 15 milionów obiektów pogrupowanych w ramach 64 kategorii tematycznych, w tym m.in.:
Wszyscy zainteresowani mogą korzystać z dokumentów pochodzących z różnych epok historycznych, książek, mogą stworzyć własną, wirtualną kolekcję zasobów kultury.
Portal administrowany przez MEN – oferuje gotowe materiały dydaktyczne. Przygotowane zestawy ćwiczeń pozwalają śledzić postępy uczniów. Istnieje możliwość indywidualizacji pracy – też materiały i ćwiczenia w wersji rozszerzonej.
Materiały są zgodne z podstawą programową dla szkoły podstawowej i szkół średnich, udostępnione na otwartej licencji Creative Commons, to znaczy, że nauczyciele mogą dowolnie wykorzystywać, przerabiać, drukować i kopiować dostępne tam materiały, w tym filmy edukacyjne
i audiobooki. Na platformie są dostępne przykładowe programy nauczania i scenariusze lekcji.
Zarejestrowani użytkownicy mogą korzystać z edytora treści, nauczyciel może udostępniać materiały nawet tym uczniom, którzy nie są zarejestrowani.
Opracowane zostały konkretne tematy, np. Mowa – pismo – Internet, czyli jak zmienia się komunikacja; Od Urszuli do Hanny. Treny Jana Kochanowskiego jako cykl poetycki; Po co nam tradycja klasyczna?; Od mitów do literatury …
W każdym kafelku pod tematem streszczenie w formie haseł.
Na stronie: konspekt lekcji, a w nim odwołania do innych tekstów kultury, przypomnienie terminologii i potrzebnych definicji, ćwiczenia.
https://lektury.gov.pl/
Na tym portalu uczniowie i nauczyciele znajdą większość lektur szkolnych, można pobierać książki na swój komputer, ebook, czy komórkę – nie trzeba się logować, ani zakładać konta.
Ukraiński odpowiednik polskich lektur, też tłumaczenia klasyki światowej i polskiej
https://ninateka.pl/edu
Na tej stronie polonista znajdzie filmy fabularne, dokumentalne, reportaże, spektakle teatralne, opery, koncerty, audycje radiowe, relacje dokumentujące życie teatralne i społeczne. Materiały są dostępne bez logowania.
Ninateka zakładka EDU – specjalnie dla polonistów – scenariusze lekcji i materiały edukacyjne
W zakładce literatura: słuchowiska, poezja, proza, o literaturze, dramat (np. audycja O dwóch głównych etapach twórczości Sławomira Mrożka, audycja: Rozmowa na temat postaci szekspirowskich …)
też zakładki: film, teatr, muzyka, sztuka, publicystka, kolekcje, media i technologie
Materiały dla nauczycieli chcących wyjść poza podstawę, bardziej dla klas humanistycznych, raczej szkoły średnie.
https://www.cke.gov.pl/
Strona Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i komisji okręgowych – informatory zawierające przykładowe zadania z rozwiązaniami do egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego - warto śledzić na bieżąco.
http://sienkiewicz.promocjaksiazki.pl/przygoda/Cykl czterech lekcji poświęconych powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy, powiązany z internetową platformą wiedzy i grą planszową. Rzecz powstała w ramach projektu Instytutu Książki, pod merytorycznym kierunkiem pracowników Wydziału Polonistyki UJ. Platforma dostarcza dzieciom sporo interesujących i przyjaźnie podanych informacji na temat książki i kontekstu jej powstania, pozwala także samodzielnie sprawdzić wiedzę. Obok materiałów przeznaczonych dla dzieci, na platformie znajdują się sprawdzone w praktyce scenariusze lekcji, które można pobrać bezpłatnie (http://sienkiewicz.promocjaksiazki.pl/przygoda/ - zakładka Edukacja), gra planszowa dla chętnych do zakupienia.
https://teatrwielki.pl/
Teatr Wielki Opera Narodowa – możliwość zobaczenia on-line wielu spektakli (np. Bajko, gdzie jesteś?, Śpiąca królewna, Straszny dwór, Tosca), wirtualny spacer po Teatrze Wielkim i po wystawach w Galerii Opera (np. Władysław Hasior, Viva Moniuszko, Ignacy Jan Paderewski. Anatomia geniuszu).
Infografiki ściągniecie tutaj:
https://otwartakultura.org/wiedza/infografiki/swoboda-uzycia-grafiki-i-muzyki/
https://otwartakultura.org/wiedza/infografiki/creative-commons-instrukcja-obslugi/
https://culture.pl/pl - serwis informujący o najciekawszych wydarzeniach związanych z polską kulturą na całym świecie. sylwetki artystów, recenzje, eseje, opisy i informacje o instytucjach kultury. Portal Culture.pl prowadzony jest przez Instytut Adama Mickiewicza - narodową instytucję kultury, której zadaniem jest budowanie marki Polska w wymiarze kultury oraz udział w międzynarodowej wymianie kulturalnej.
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/ - artykuły o sztuce, wydarzenia kulturalne, portfolia
https://klp.pl/motywy-literackie/
https://polonista.wombb.edu.pl/ W zakładce >> Egzamin ósmoklasisty
Tadeusz Różewicz:
Scenariusze:
https://wakelet.com/wake/0Vb-NYIgif_5-r5pb6gws
Film:
Tadeusz Różewicz. Dokument - Bing video
Krzysztof Kamil Baczyński:
Scenariusze lekcji:
https://wakelet.com/wake/gW7QWAJ8e_4AJa8BOb92x
Stanisław Lem
Wybrane utwory Lema w formie e-booków można bezpłatnie czytać online lub pobrać w formatach EPUB, MOBI i PDF z biblioteki cyfrowej polona.pl
link do filmu Szpital przemienienia (1978) - Bing video
link do prezentacji
Lem poza fantastyką czyli realistyczny obraz wojny w "Szpitalu przemienienia" - Wakelet
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA EDUKACJI I NAUKI
Zestawienie zmian w liście lektur
Zestawienie_zmian_w_liście_lektur.docx 0.02MB
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla liceum, technikum i branżowej szkoły II stopnia – Ośrodek Rozwoju Edukacji (ore.edu.pl)
D2017000035601.pdf (podstawaprogramowa.pl)
Prawo
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia
DZIENNIK USTAW 2018 R. POZ. 467
https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU
https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2018/467
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem
http://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/356
Dodatkowe materiały dla nauczycieli dotyczące nowej podstawy programowej:
Nowa podstawa programowa języka polskiego dla kl. IV-VIII Szkoły podstawowej. Prezentacja.pdf
Pytania i odpowiedzi dotyczące nowej podstawy programowej przedmiotu język polski .pdf
Literacki Nobel
Literacka nagroda Nobla 2023: Jon Fosse
Szwedzka Akademia nagrodziła go „za nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz temu, co niewypowiedziane”.
Fosse urodził się 29 września 1959 roku w Haugesund. Od lat uważany jest za jednego z najwybitniejszych norweskich dramatopisarzy. Tworzy w języku nynorsk. Debiutował w 1983 roku książką „Czerwone, czarne”. Jego pierwsza sztuka teatralna, „Nigdy się nie rozłączymy”, została wystawiona w roku 1994. Najbardziej znane dramaty autora to „Imię” (1995) i „Dziecko” (1997).
W książkach Fossego najważniejszy jest rytm, a opowieści nie snuje wszechwiedzący narrator. To dialogi i czyny bohaterów odzwierciedlają ich myśli i uczucia. Fosse to minimalista słowa – jego postaci mówią mało i często powtarzają swoje kwestie, a akcja utworów przebiega wolno. Fossego fascynuje zwyczajność i powolność.
Fosse jest również autorem esejów, tomów poezji i książek dla dzieci. Wydane w 1989 roku „Nieskończenie późno” (napisane wraz z Alf-Kåre Bergiem) otrzymało Nagrodę Literacką dla Literatury Dziecięcej w Języku Nynorsk.
Jego dzieła przetłumaczono na ponad 40 języków. Sztuki jego autorstwa wystawiono na ponad 120 scenach na całym świecie. Po polsku ukazały się jego „Sztuki teatralne”. Dramaty Fossego znalazły się ponadto w tomie „Kon(teksty)” i „Suzannah, Austria”. Jedno z jego opowiadań, „Powrót do domu”, znajdziemy zaś w zbiorze „Wolność. Istota bycia człowiekiem”.
We wrześniu 2023 roku nakładem wydawnictwa ArtRage po polsku ukazał się pierwszy i drugi tom opus magnum Fossego – „Septologii”. „Drugie imię. Septologia I-II” zadebiutowało na polskim rynku 21 września.
Literacka Nagroda Nobla 2023. Jon Fosse laureatem | Lubimyczytać.pl (lubimyczytac.pl)
Polscy laureaci Literackiej Nagrody Nobla
-
Henryk Sienkiewicz 1905 r. - za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”
-
Władysław Reymont 1924 r. - za „wybitny epos narodowy, powieść Chłopi”
-
Czesław Miłosz 1980 r. - za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu”
-
Wisława Szymborska 1996 r. - za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”
-
Olga Tokarczuk (nagroda za 2018 rok przyznana w 2019) - "za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia”.